Hybride zorg – voor de Afbouwpoli van GGZ inGeest is het de standaard aanpak. De poli, gespecialiseerd in het gecontroleerd afbouwen van antidepressiva, integreerde Minddistrict direct in de werkwijze. “Je kunt blijven dralen met het invoeren van een digitaal platform, maar uiteindelijk moet je gewoon beginnen,” aldus Kirsten Fransen, verpleegkundig specialist bij de Afbouwpoli.
Kirsten Fransen
De afbouw van antidepressiva is niet eenduidig, weet GGZ inGeest uit ervaring op hun vier TOPGGz afdelingen. Afbouwtrajecten zijn vaak divers en wetenschappelijke kennis is beperkt.
Vier jaar geleden bundelde GGZ inGeest daarom de eigen kennis en ervaring over afbouw in de Afbouwpoli, om cliënten beter te adviseren en begeleiden. Daarnaast wordt via de poli wetenschappelijk onderzoek gedaan om zo de kennis die er is over afbouwen van antidepressiva uit te breiden.
Maar de ambities zijn groter, vertelt Kirsten Fransen. Er lopen innovatieprojecten om samenwerking te versterken in de regio Amsterdam rondom het thema afbouwen. Ook noemt Fransen het project om de blended zorgaanpak van de Afbouwpoli beschikbaar te maken voor de eerste lijn in heel Nederland.
Multidisciplinaire en hybride aanpak
GGZ inGeest koos voor een hybride vorm voor de Afbouwpoli, met o.a. videobelafspraken en online modules, zodat ze bovenregionale zorg kunnen leveren. Cliënten komen uit heel Nederland. Behandeling op de poli bestaat uit vier fases: de intakefase, de afbouwfase, een evaluatiefase en een monitoringsfase. In al deze fases is de aanpak multidisciplinair, en werken psychiaters, verpleegkundigen, psychologen én apothekers samen. Plannen worden gepersonaliseerd naar de specifieke situatie van de cliënt, en liefst wordt er ook een naaste betrokken.
De poli ziet veel mensen die langdurig antidepressiva gebruiken en vaak al (meerdere) stoppogingen hebben gedaan. In combinatie met de multidisciplinaire aanpak, het individuele afbouwplan én de toegankelijkheid door hybride zorg, heeft de Afbouwpoli daarmee afgelopen jaren iets nieuw neergezet in de Nederlandse zorg.
De poli ziet mensen die al jarenlang antidepressiva gebruiken en al (meerdere) stoppogingen hebben gedaan
Dat de Afbouwpoli hybride werkt is trouwens geen verrassing, gezien de ervaringen van GGZ inGeest, vertelt Fransen. “We bieden al 10 jaar hybride zorg met onze poli Mindway – persoonlijke online behandeling bij angst en depressie, ondersteund met Minddistrict.” Het eerste afbouwteam voor bestond uit twee psychiaters en een verpleegkundig specialist die al met Mindway werkten. “Zij kenden Minddistrict dus al. Dat gaf ons een voorsprong in weten hoe we blended care konden inzetten in de Afbouwpoli.”
Inrichten zoals je het zelf wil
De modules en vragenlijsten die nodig waren om mensen te begeleiden bij het afbouwen van antidepressiva ontwikkelde de Afbouwpoli samen met Minddistrict. “Er bestond nog niks om de afbouw mee te begeleiden,” vertelt Fransen. “Dat gaf ons de kans om modules precies in te richten zoals wij dat wilden, bijvoorbeeld met video’s waarin collega’s uitleg geven over het proces.”
“De Afbouwpoli is een mooi voorbeeld van hoe je ons product kan aanpassen naar behoeften van instellingen, en dan kan integreren in processen,” vindt Christopher van Duijn, customer succes manager bij Minddistrict. De modules en workflows zijn heel recent ook geüpdatet en verbeterd, vertelt Van Duijn. Fransen: “daar hebben we feedback en ervaringen van behandelaren en cliënten voor gebruikt.”
In deze video legt GGZ inGeest cliënten uit hoe de Afbouwpoli werkt
Cliënt op stoel van de regisseur
Waarom de Afbouwpoli voor hybride processen koos? “Voor behandelaren is de breedte van het platform heel nuttig. Er zijn veel modules die ik voor specifieke problemen kan in- of aanzetten, zoals i-Sleep voor mensen met insomnia. Ook de beveiligde gespreksfunctie is heel fijn, om elkaar snel en laagdrempelig te bereiken. Dat werkt zoveel beter dan 10 keer langs elkaar heen bellen.”
Maar bovenal noemt Fransen het effect voor cliënten. “Zij zitten op de stoel van de regisseur: ze kunnen modules gebruiken vragenlijsten invullen wanneer dat hen uitkomt.” Fransen noemt daarbij ook de dagboekfunctie. “Mensen kunnen zo nodig elke dag kort aangeven hoe ze vinden dat het met ze gaat, rood, oranje of groen. Daarmee kunnen ze zelf in een oogopslag zien hoe het de afgelopen weken is gegaan. Zoiets geeft iemand veel handvatten.”
Dat cliënten dit zelf ook waarderen blijkt uit het cliënttevredenheidsonderzoek: mensen gaven een gemiddelde waardering van 8,6. En meer dan 60% van de cliënten gaf zelfs een 9 of een 10.
Vragenlijsten, meten en personaliseren
De Afbouwpoli maakt ook gebruik van vragenlijsten in het traject. Daarbij is het vooral handig dat cliënten ze in de mobiele app kunnen invullen, zegt Fransen. “Dat kon met de onttrekkingsvragenlijsten – over klachten als gevolg van de afbouw van medicatie – in het begin niet. Het verschil merk je duidelijk: cliënten hebben veel meer vrijheid om de lijsten in te vullen.”
Cliënten worden goed gemonitord tijdens hun traject
De frequente vragenlijsten en andere meetmomenten brengen beter in beeld hoe iemand functioneert tijdens het afbouwen van antidepressiva, zoals een mogelijke toename van depressieve of angstklachten. “Ik kan tussendoor op basis van feedback zien of iemand het bijvoorbeeld zwaar heeft en dan even contact opnemen,” schetst Fransen. “Dat helpt behandelaren en cliënten enorm. Je kunt veel makkelijker sparren.”
Fransen: “ik merk dat cliënten die snelle en makkelijke bereikbaarheid van ons echt waarderen. Zonder een digitaal platform zoals Minddistrict is dat niet mogelijk."
Verdere uitrol
“Mensen denken soms dat Mindway ggz-light is,” stelt Fransen. “Maar het is gewoon specialistische ggz die op een hele efficiënte en toch persoonlijke manier behandelt. Het voordeel van behandelmodules zoals cognitieve gedragstherapie is dat ze zowel behandelaren als cliënten een structuur bieden. Je bent bezig met die module, dus veel minder geneigd om allerlei zijpaden te behandelen.”
“Digitale zorg is geen ggz-light"
De hybride werkwijze van de Afbouwpoli wordt ook verder uitgerold. “In 2025 zijn we het innovatieproject gestart om de Afbouwpoli toegankelijk te maken voor de eerste lijn. Want er zijn natuurlijk veel meer mensen die medicatie afbouwen dan wij bij GGZ inGeest zien.”
Gewoon beginnen
Ook al werkt de Afbouwpoli vanaf de start met Minddistrict, Fransen merkt dat adoptie van een digitaal platform niet voor elke behandelaar even makkelijk is. “Ik weet uit ervaring dat je gewoon moet beginnen, maar niet met een big bang. Begin klein en geef een aantal maanden ruimte om tips en tricks uit te wisselen.” Maar dan is het ook tijd om er vol voor te gaan. Fransen: “net zoals met zwemmen geldt, je leert het nooit als je aan de kant blijft zitten.”
Meer weten?
Lees dit onderzoek over de werkwijze en eerste resultaten van de Afbouwpoli in het Tijdschrift voor Psychiatrie.
Verder praten?
Neem contact op