Dat roken slecht is voor de gezondheid, is niets nieuws. Toch wordt deze verslaving structureel onderschat. Zo kun je bij veel verslavingsklinieken niet uitsluitend voor je rookverslaving behandeld worden. Zonde, want volgens Yvonne Hendriks, manager business bij de instelling voor verslavingszorg Novadic-Kentron, kunnen mensen juist door het volgen van cognitieve gedragstherapie heel goed van hun rookverslaving afkomen.
Novadic-Kentron is binnen Nederland een van de verslavingszorginstellingen die actief is op het gebied van nicotineverslaving. In samenwerking met Minddistrict ontwikkelde de instelling de online module ‘Stoppen met roken.’
Roken kost de staat veel geld
Verschillende Nederlandse media besteedden aandacht aan de negatieve gevolgen van roken. Zo bleek uit een bericht in dagblad Metro dat roken tijdens de zwangerschap nog schadelijker is dan gedacht: een vrouw die tijdens haar zwangerschap rookt, beschadigt het DNA van haar ongeboren kind.
Het financiële bezwaar tegen de verslaving wordt regelmatig berekend en naar buiten gebracht, bijvoorbeeld door het Medisch Contact. Volgens hen kost roken de Nederlandse staat zo'n 30 miljart euro per jaar.
"De mensen die de module van begin tot eind gevolgd hebben, zijn allemaal gestopt met roken."
Roken: het onderschoven kindje van de verslavingen
Volgens Yvonne Hendriks is roken het ondergeschoven kindje onder de verslavingen. "Iemand die drugs- of alcoholverslaafd is, functioneert op een gegeven moment gewoon helemaal niet meer vanwege zijn of haar lichamelijke of geestelijke afhankelijkheid. Dat is bij roken niet zo. Daarom wordt het vaak zelfs helemaal niet gezien als een verslaving."
"Dit blijkt onder andere uit het feit dat de zorgverzekering een behandeling voor een rookverslaving vaak niet vergoedt. En dat terwijl er jaarlijks 20.000 mensen doodgaan aan de gevolgen van roken."
Veel rokers merken de gevolgen van hun verslaving pas op lange termijn, bijvoorbeeld als ze longkanker krijgen. Maar volgens Hendriks hebben rokers gedurende hun leven meer last van hun verslaving dan ze meestal zelf beseffen. "Uit verschillende onderzoeken blijkt bijvoorbeeld dat rokers vaker ziek zijn dan niet-rokers."
Cognitieve therapie helpt tegen roken
Cognitieve gedragstherapie is volgens Hendriks een goede manier om van het roken af te komen. "Je hersenen zijn zo geprogrammeerd dat je die nicotineverslaving wil. Tijdens gedragstherapie leer je om voor het roken iets anders in de plaats te zetten."
De module 'Stoppen met roken' wordt aangeboden via het platform van Minddistrict en bestaat uit meerdere delen: de motivatie om te willen stoppen, de analyse van het rookgedrag, het leren herkennen wat er precies gebeurt op het moment dat de cliënt wil roken en het opstellen van een noodplan bij een terugval.
Module is stok achter de deur
Behandelaar Janneke de Jong biedt de module sinds twee jaar aan al haar patiënten aan. "De mensen die de module van begin tot eind gevolgd hebben, zijn allemaal gestopt met roken."
De module werkt volgens De Jong als een stok achter de deur. "Eigenlijk moeten patiënten voortdurend verantwoording afleggen aan mij als behandelaar. Het ligt in de aard van de mens om succesvol te willen zijn. Dat ze mij willen laten zien dat ze de opdrachten goed uitvoeren helpt dus."
Gedragstherapie is effectief bij elke verslaving
Tijdens de cognitieve gedragstherapie leer je om het opsteken van een sigaret te vervangen door iets anders. Hierdoor kan je weerstand bieden op het moment waarop je naar nicotine snakt. De Jong: "Gedragstherapie is bij elke verslaving effectief, omdat je iets moet afleren en iets nieuws moet aanleren."
Volgens De Jong ervaren veel mensen dat ze minder stress voelen op het moment dat ze een sigaret opsteken. Het tegenovergestelde is waar. "In feite neemt je bloeddruk toe en stijgt je lichaamstemperatuur op het moment dat je een sigaret opsteekt. Roken is dus juist stressverhogend."
Geschikt voor POH’ers
Volgens Hendriks is de module ook heel geschikt voor POH’ers die werken in de huisartsenpraktijk en patiënten willen helpen bij het stoppen met roken. "Als rokers met hartklachten of ademhalingsproblemen bij de huisarts komen, wordt ze meestal ook aangeraden met roken te stoppen," legt ze uit. "Hiervoor worden ze vaak doorverwezen naar de POH’er, die hier vervolgens mee aan de slag gaat. Helaas heeft de praktijkondersteuner vaak beperkt tijd om met deze opdracht aan de slag te gaan. Soms bestaat een behandeling maar uit drie gesprekken van tien minuten en dat is natuurlijk veel te weinig om een verstokte roker van het roken af te helpen." Deze manier van behandelen is volgens Hendriks daarom niet effectief.
"Het is heel lastig om van je rookverslaving af te komen. Dat doe je niet in drie gesprekken. De online module behandelt de verschillende fases die een roker doorloopt als hij of zij van de verslaving probeert af te komen en leert mensen om het opsteken van een sigaret te vervangen door een andere bezigheid."
Meer weten?
Meer weten over de module 'Stoppen met roken' en of de mogelijkheden van het Minddistrict-ehealthplatform? Neem contact met ons op.